سیاست های پولی چیست؟ + معرفی سیاست انقباضی و سیاست انبساطی

سیاست های پولی چیست؟

سیاست های پولی از جمله سیاست های اقتصادی هستند که میزان عرضه پول و نرخ رشد آن را در یک اقتصاد مدیریت می کنند. این سیاست ها، ابزار قدرتمندی برای تنظیم متغیرهای کلان اقتصادی مانند تورم و بیکاری است که معمولا توسط بانک مرکزی هر کشوری، اعمال می شوند.

از منظر نوع تصمیماتی که از طرف بانک مرکزی، برای میزان عرضه پول و نرخ رشد آن، گرفته می شود، سیاست های پولی به دو دسته سیاست های انقباضی و سیاست های انبساطی، تقسیم می شوند.

علت اهمیت سیاست های پولی در بازار فارکس

با توجه به نوع تصمیماتی که بانک مرکزی یک کشور در خصوص سیاست های پولی اتخاذ می کند، ارزش ارز آن کشور به ویژه در مقابل ارزهای سایر کشورها، تحت تاثیر قرار می گیرد و از آنجایی که بخش بزرگی از نمادهای بازار فارکس را جفت ارزها تشکیل می دهند، بدیهی است که این نوع سیاست ها تاثیر مستقیم بر معامله در بازار فارکس خواهد داشت.

لذا آشنایی تریدرها با کلیات این نوع سیاست ها و نوع تاثیر آنها بر ارزهای مهم در جهان، از ضروریات فعالیت در بازار فارکس می باشد. لذا در این نوشتار، ابتدا به اهداف و ابزار سیاست های پولی اشاره شده و در ادامه به تشریح انواع سیاست های پولی پرداخته و چگونگی تاثیر آنها بر ارز کشورها بررسی می شود.

اهداف و ابزارهای سیاست های پولی

مهمترین هدفهایی که از تنظیم سیاست های پولی، دنبال می شوند به شرح زیر هستند:

نرخ تورم

سیاست های پولی می توانند نرخ تورم را هدف قرار دهند. سطح پایین تورم برای اقتصاد مفید تلقی می شود. با تنظیم سیاست های پولی می توان سطوح تورم را کنترل و مدیریت نمود.

نرخ بیکاری

سیاست های پولی می توانند بر میزان بیکاری در اقتصاد تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، عرضه پول بیشتر باعث تقویت فعالیت های تجاری شده و منجر به گسترش بازار کار و کاهش نرخ بیکاری خواهد شد.

نرخ تبدیل ارز

بانک مرکزی یک کشور با استفاده از اختیارات مالی خود می تواند نرخ مبادله بین ارزهای داخلی و خارجی را تنظیم کند. به عنوان مثال، بانک مرکزی ممکن است با چاپ پول بیشتر، حجم پول داخلی را افزایش دهد. در چنین حالتی، ارز داخلی نسبت به همتای خارجی خود ارزان تر می شود.

به منظور کنترل و مدیریت اهداف اشاره شده، بانک های مرکزی از ابزارهای مالی که در اختیار دارند بهره
می برند که مهمترین این ابزارها به شرح زیر هستند:

نرخ بهره

بانک مرکزی می تواند با تغییر نرخ تنزیل بر نرخ بهره تأثیر بگذارد. نرخ تنزیل (نرخ پایه) نرخ بهره ای است که بانک مرکزی برای وام های کوتاه مدت از بانک ها دریافت می کند. به عنوان مثال، اگر بانک مرکزی نرخ تنزیل را افزایش دهد، هزینه استقراض برای بانک ها افزایش می یابد. متعاقباً بانک ها نرخ سودی را که از مشتریان خود دریافت می کنند افزایش می دهند. بنابراین، هزینه استقراض در اقتصاد افزایش و عرضه پول کاهش می یابد.

میزان ذخایر پولی

بانک‌های مرکزی، حداقل مقدار ذخایر پولی را که باید توسط بانک ها نگهداری شود تعیین می‌کنند. بانک مرکزی با تغییر این مقدار می تواند بر عرضه پول در اقتصاد تاثیر بگذارد. به عنوان مثال اگر بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز را افزایش دهد، بانک‌های تجاری پول کمتری برای وام دادن به مشتریان خود داشته و در نتیجه حجم پول در اقتصاد کشور کاهش خواهد یافت.

عملیات بازار باز

بانک مرکزی می تواند اوراق بهادار منتشر شده توسط دولت را بخرد یا بفروشد تا بر عرضه پول تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، بانک های مرکزی می توانند اوراق قرضه دولتی را خریداری کرده و در این حالت، بانک ها پول بیشتری برای افزایش وام دهی و عرضه پول در اقتصاد به دست خواهند آورد.

حال که با کلیات اهداف و ایزارهای سیاست های پولی آشنا شدیم، در ادامه به انواع سیاست های پولی شامل سیاست های انقباضی و انبساطی می پردازیم.

سیاست های انقباضی

هدف از تنظیم سیاست های پولی انقباضی، کاهش عرضه پول در اقتصاد است. بانک های مرکزی اغلب کشورها با استفاده از افزایش نرخ بهره، فروش اوراق قرضه دولتی و افزایش ذخایر مورد نیاز بانک ها، اقدام به اعمال سیاست های انقباضی می کنند. سیاست های انقباضی زمانی استفاده می شوند که دولت بخواهد سطوح تورم را کنترل کند.

از آنجایی که اعمال سیاست های انقباضی باعث کاهش حجم پول در اقتصاد می شود، لذا عرضه پول کاهش یافته و به طور خودکار، ارزش آن افزایش می یابد و این موضوع بسیار مهمی است که هر معامله گر در بازار فارکس می بایست به آن توجه کند.

به عنوان مثال، وقتی فدرال رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده امریکا)، جهت کنترل و کاهش نرخ تورم، اقدام به افزایش نرخ بهره می نماید، شاخص دلار (DXY) افزایش یافته و این به معنی افزایش ارزش دلار است و لذا معامله گران می بایست در معاملات نمادهای مربوطه به ویژه ارزهای کراس با دلار، به انی موضوع توجه داشته و ترجیحا به دنبال ورود به معامله هایی در راستای موقعیت لانگ برای دلار باشند.

واضح است که اعمال سیاست های انقباضی، صرفا شامل افزایش نرخ بهره نیست و می تواند شامل افزایش سطح ذخیره بانک ها و همچنین انتشار اوراق قرضه نیز باشد. به طور کلی، هر سیاست پولی که توسط بانک مرکزی یک کشور اتخاذ شود و منجر به کاهش عرضه پول در اقتصاد گردد، در زمره سیاست های انقباضی قرار گرفته و این نوع سیاست ها، موجب افزایش ارزش پول آن کشور خواهد شد.

سیاست های انبساطی

بر خلاف سیاست های انقباضی، بانک های مرکزی، با تنظیم و اعمال سیاست های انبساطی، به دنبال آن هستند که عرضه پول در اقتصاد را افزایش دهند. به طور کلی با افزایش حجم پول در کشور، غالبا، فعالیت های کسب و کار رشد کرده و هزینه های مصرف کننده افزایش می یابد، بنابراین می توان تصور کرد که اتخاذ سیاست های انبساطی، موجب رشد تورم در اقتصاد کشور خواهد شد.

از مهمترین ابزارهای سیاست های انبساطی که موجب افزایش حجم پول در اقتصاد می شوند می توان به کاهش نرخ بهره، خرید اوراق بهادار دولتی توسط بانک مرکزی و کاهش سطح ذخیره پولی بانک ها اشاره کرد.

معامله گران در بازار فارکس، می بایست به اخبار اقتصادی مهم در جهان توجه ویژه داشته باشند، به ویژه اخباری که با ارزهای مورد معامله آنها ارتباط مستفیم دارند.

به عنوان مثال اگر فدرال رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده امریکا)، با هدف افزایش فرصت های کسب و کار و کاهش نرخ بیکاری، به خرید اوراق بهادار اقدام کرده و همزمان نرخ بهره را نیز کاهش دهد، فعالان اقتصادی، به منظور توسعه فعالیت های تجاری خود، بلافاصله اقدام به بهبود فضای کسب و کار خود کرده و همین عامل منجر به افزایش فرصت های کاری و به تبع آن افزایش هزینه مصرف کنندگان خواهد شد که در نهایت افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش دلار را به همراه خواهد داشت.

لذا معامله گرانی که قصد انجام معامله بر روی جفت ارزهای کراس با دلار را دارند، ترجیحا در این شرایط می بایست به دنبال فرصت های شورت دلار باشند و از خرید دلار پرهیز نمایند.

به عنوان یک مثال، می توان به بحران مالی سال 2008 اشاره کرد که شدت بحران به حدی بود که فدرال رزرو با اتخاذ سیاست های پولی و مالی انبساطی، شامل نرخ‌های بهره پایین و خرید گسترده دارایی ها و اوراق بهادار، موجب حفظ رشد اقتصاد، حداقل در یک دهه شد.